“Alchemia miłości” recenzja redakcji BliskiWschód.pl

Sięgając po „Alchemię miłości”, od razu przyszedł mi na myśl jeden z największych poetów sufickich – Rumi Dżalal ad-Din i jego poemat „Pełne znaczeń masnawi” – arcydzieło literatury mistycznej.

Jakże miłym zaskoczeniem było odkrycie wierszy innych poetów, przedstawicieli tysiącletniej tradycji perskiej poezji mistycznej.

Ten zbiór wierszy to most pomiędzy współczesnym światem, a sufickimi mistrzami sprzed lat. Warto poznać tę tradycję, szczególnie, że nadal jest żywa i bardzo ceniona; do dziś cytowana i używana w życiu codziennym na Wschodzie. Dla wielu może stać się skarbnicą wiedzy, duchowym przebudzeniem, podróżą poza umysł i ciało.

Te wiersze to wyzwanie. Napisane symbolicznym kodem, którego poznanie prowadzi do odkrycia własnej ścieżki duchowej, pełne wieloznaczności. Czytelnik musi wykazać się głęboka uczuciowością, umieć odgadywać zupełnie nowe znaczenia słów, zajrzeć w głąb swej duszy. Tej poezji nie czyta się szybko, trzeba się nią delektować; pochylić i zastanowić nad każdym słowem.

Zanim przystąpimy do lektury, warto zaznajomić się z dwiema zasadami sufizmu – ascezą i medytacją. Sufi wierzą, że rozmyślanie może doprowadzić do pełnego poznania Boga i jego natury, gardzą sprawami doczesnymi. Według nich życie naprawdę wierzącego człowieka winno być mistyczną ścieżką prowadzącą do duchowego i intuicyjnego poznania Boga, poszukiwaniem oczyszczenia własnego ja (tasawwuf), dążeniem do scalenia z Bogiem w którym  osobowość jednostkowa ascety miała łącząc się z Bogiem zniknąć.

Sufizm pojawił się w VIII w. jako ruch mistyczny i doktryna religijna wywodząca się z wczesnych ascetycznych nurtów islamu. Sam termin sufizm pochodzi od wyrazu suf, oznaczającego wełnę, z której wyrabiano włosiennice noszone przez pierwszych mistyków. Podobnie jak u chrześcijańskich mnichów, był to symbol pokory i odrzucenia spraw doczesnych. Już w X wieku pomimo prześladowań wyznawcy sufizmu zaczęli organizować się w bractwa w których kształcili sie w technikach poznania Boga,  doskonalenia wiedzy mistycznej. Kierowane przez mistrzów bractwa wypracowały różnorodne, specyficzne dla konkretnych szkół techniki ascezy i żmudnego ukierunkowanego na mistyczne poznanie treningu, który miał prowadzić do pełnego połączenia z Bogiem. Sufizm, u którego podstaw leżała opozycja wobec formalnej teologii pełnił ważne funkcje społeczne, polityczne i kulturowe. Sufimi byli między innymi wielcy myśliciele islamu – teolog Al-Ghazali czy mistyk Ibn al-Arabi.

Obecnie bractwa sufickie to rozbudowane systemy organizacyjne działające aktywnie w każdym zakątku świata i w różnych środowiskach.

Autorzy, by pomóc w zrozumieniu i interpretacji poezji sufickiej, szeroko opisali formy poezji perskiej: ruba’i, ghazal i masnawi, podając ich przykłady.

W słowie wstępnym dokładnie przedstawili tradycję  poezji perskiej, jej symbolikę i język. Załączono również słownik charakterystycznych terminów, takich jak: wino, lustro, najpiękniejsze imiona. Na końcu umieszczono przypisy, indeks autorski i tytułowy.

Wielkim wyzwaniem, zresztą zwieńczonym sukcesem, było tłumaczenie z języka perskiego na język angielski dokonane przez Davida i Sabrineh Fideler.

Wydawnictwo Barbelo prezentuje nam pięknie wydany i przetłumaczony tomik poezji sufickiej, umiejscawiając te niezwykłe wiersze w kulturowym, historycznym i religijnym kontekście. „Alchemia miłości” to zbiór znakomicie przełożonych wierszy, w których świat nabiera nowych znaczeń. Myślę, że wiele osób z radością odda się ich lekturze.