29 Listopada 2012 podczas 67 sesji Zgromadzenia Ogólnego (ZO) Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), uchwalono rezolucje A/RES/67/19 zmieniającą status Palestyny. Z nie członkowskiego obserwatora przy ONZ stała się ona tym samym nie członkowskim państwem obserwatorem. Draft rezolucji[i] pod głosowanie przedłożyło 59 państw, wśród nich oczywiście Palestyna oraz kraje Bliskiego Wschodu takie jak Jordania, Egipt, Arabia Saudyjska, Katar i Pakistan, ale także niezaangażowane bezpośrednio w konflikt bliskowschodni Chiny czy Brazylia. Znamienne wydaje się, iż wśród krajów zgłaszających propozycję zmiany statutu Palestyny nie znalazło się żadne państwo europejskie, poza Turcją.

Debatę oraz głosowanie na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ poprzedziły zabiegi dyplomatyczne zarówno strony palestyńskiej, szukającej poparcia dla swojej inicjatywy, jak i Izraela który stanowczo sprzeciwiał się uznaniu Palestyny za państwo. Przed samym głosowaniem, w swoim wystąpieniu, prezydent Autonomii Palestyńskiej Muhammad Abbas stwierdził, iż owa rezolucja i związana z nią zmiana statusu Palestyny „tchnie nowe życie w proces pokojowy na Bliskim Wschodzie.”[ii] Izraelski przedstawiciel w ONZ oznajmił natomiast, że inicjatywa palestyńska jest szkodliwa dla procesu pokojowego na  Bliskim Wschodzie, gdyż bez bezpośrednich negocjacji pomiędzy obiema stronami konfliktu, pokój nie zostanie osiągnięty.

Rezolucja A/RES/67/19 została przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ przy 138 głosach za, 9 przeciw oraz 41 wstrzymujących się. Oprócz Izraela, przeciw rezolucji głosowały także Stany Zjednoczone, Kanada, Czechy, Panama, Wyspy Marshalla, Mikronezja, Palau oraz Nauru. Niewątpliwym sukcesem Palestyny była nie tylko liczba krajów głosujących za, lecz także zachowanie państw europejskich. Nawet tradycyjnie proizraelskie Niemcy wstrzymały się od głosu, tak samo jak Wielka Brytania i Polska. Francja, która w ostatnich latach zmieniła swoją politykę bliskowschodnią, zagłosowała za rezolucją, wyrażając poparcie dla palestyńskich aspiracji. Także Włochy i Hiszpania poparły rezolucję, natomiast głos wsparcia ze strony Rosji był tym ważniejszy, iż jest ona jednym z członków tak zwanego „Kwartetu Bliskowschodniego” (obok Stanów Zjednoczonych, Unii Europejskiej oraz ONZ). Dyskusja nad sprawą państwowości Palestyny oraz samo głosowanie, okazało się dużym zwycięstwem dyplomacji palestyńskiej oraz pokazało alienacje USA oraz Izraela. Muhammad Abbas odbudował swoją pozycję jako lider Palestyńczyków, nadwątloną przez rozłam pomiędzy Fatahem a Hamasem oraz bezsilność prezydenta podczas ostatniego konfliktu na linii Izrael – Strefa Gazy.

Należy zadać pytanie, czy poza politycznym zwycięstwem Palestyńczyków, przyznanie statusu nie członkowskiego państwa obserwatora, daje im konkretne możliwości działania na arenie międzynarodowej? Czy kolejnym krokiem administracji Palestyńskiej może być przystąpienie do Międzynarodowego Trybunału Karnego, Konwencji Genewskich lub wyspecjalizowanych organów ONZ? Już kilkukrotnie, jeszcze przed zmianą statusu, Palestyńczycy podejmowali takie próby. Pierwszy raz w roku 1989, Organizacja Wyzwolenia Palestyny złożyła prośbę o członkowstwo w Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Po tym jak Stany Zjednoczone, których składki w tym czasie wynosiły jedną czwartą całego budżetu WHO, zagroziły wstrzymaniem dotacji jeżeli organizacja przyjmie Palestynę, inicjatywa upadła.[iii] Podobna sytuacja powtórzyła się przy sprawie członkowstwa Palestyny w UNESCO w roku 2011. Ostatecznie jednak Palestyna została przyjęta jako 195 członek UNESCO, zaś Stany Zjednoczone, których składki stanowiły jedną czwartą budżetu organizacji, wstrzymały dotacje dla UNESCO.[iv]

W roku 1989 Organizacja Wyzwolenia Palestyny zgłosiła do rządu Szwajcarii będącej depozytariuszem Konwencji Genewskich z roku 1949, chęć przystąpienia do nich. Jak stanowi sam tekst konwencji, przystąpić do niej mogą jedynie państwa. Rząd Szwajcarii postawiony przed trudnym zagadnieniem określenia statusu Palestyny, nie zdecydował się na żadne wiążące rozwiązanie. W odpowiedzi na aplikację Palestyńczyków zakomunikował, iż nie jest władny decydować o tym czy państwo palestyńskie istnieje czy też nie i dopóki sprawa państwowości palestyńskiej nie zostanie uregulowana w odpowiednich międzynarodowych ramach, rząd Szwajcarii, jako rząd jednego państwa, nie powinien podejmować decyzji, która może tworzyć implikacje dla całej społeczności międzynarodowej.[v] Przytoczony przykład pokazuje, iż kluczową kwestią dla działalności Palestyńczyków na arenie międzynarodowej jest kwestia państwowości. Jej posiadanie, lub nie, determinuje wszelkie dalsze rozważania.

Mimo iż rezolucja ONZ zmienia status Palestyny, tytułując ją tym samym państwem, kwestia państwowości terytoriów Zachodniego Brzegu oraz Strefy Gazy jest bardziej skomplikowana i wymaga głębszej analizy.

Tak

Ogólne wytyczne co do cech i przymiotów państwa zawiera Konwencja z Montevideo (1933), która stwierdza, że „Państwo jako podmiot prawa międzynarodowego powinno posiadać następujące elementy:

1) stałą ludność;

2) określone terytorium;

3) władzę;

4) zdolność do wchodzenia w relacje z innymi państwami.”[vi]

Palestyna niewątpliwie spełnia powyższe wymagania nakreślone przez konwencję. Posiada zarówno stałą ludność (ponad 4 miliony), określone terytorium (Zachodni Brzeg Jordanu oraz Strefa Gazy), władzę (Prezydent Muhammad Abbas, Premier Salam Fajjad) jak i zdolność do wchodzenia w relacje z innymi państwami (posiada relacje dyplomatyczne nawiązane ze 142 krajami oraz placówki dyplomatyczne na całym świecie).

15 listopada 1988 roku przebywające na emigracji w Algierze Palestyńskie Zgromadzenie Narodowe ogłosiło Deklarację Niepodległości, która „proklamowała ustanowienie państwa palestyńskiego na terytorium Palestyny ze stolicą w świętym mieście Jerozolimie.”[vii] Prawo do wydania powyższej deklaracji przysługiwało Palestyńskiemu Zgromadzeniu Narodowemu niejako z automatu, bez potrzeby wcześniejszego rozpoznania, gdyż w systemie prawa międzynarodowego naród walczący o niepodległość posiada pierwotną podmiotowość prawną. Po ogłoszeniu deklaracji łącznie 114 krajów uznało Palestynę jako państwo, rozpoznając nowy podmiot relacji międzynarodowych. Ponadto, Zgromadzenie Ogólne ONZ 15 grudnia 1988 przyjęło rezolucję 43/177, która:

1. Potwierdzała proklamację Państwa palestyńskiego przez Palestyńskie Zgromadzenie Narodowe dnia 15 listopada 1988;
2. Wyrażała potrzebę umożliwienia Palestyńczykom rozciągnięcia ich suwerennej władzy na terytoria okupowane od 1967 roku;
3. Decydowała, iż od tej pory w systemie ONZ zamiast nazwy „Organizacja Wyzwolenia Palestyny” [która posiadała status obserwatora od 1974 roku] używana będzie nazwa „Palestyna”.[viii]

 Za rezolucją głosowały 104 państwa, 44 wstrzymało się, a jedynie Izrael i USA głosowały przeciw. Przyjęcie powyższej rezolucji było spektakularną klęską dyplomacji Białego Domu oraz Tel-Avivu. USA kilkukrotnie podejmowało próby zamknięcia misji obserwacyjnej Organizacji Wyzwolenia Palestyny przy ONZ. Jednocześnie należy jednak zauważyć, iż w systemie ONZ, nawet Stany Zjednoczone, nie do końca świadomie, przypisywały Palestynie charakter państwowy. Wiąże się to z działalnością w ramach Rady Bezpieczeństwa, która dopuszcza Palestynę do swoich posiedzeń jeżeli sprawy na nich omawiane dotyczą kwestii z nią związanych. Studiując natomiast zasady procedowania Rady Bezpieczeństwa, znajdujemy zapis, iż jedynie „państwa” mają prawo uczestniczyć w pracach Rady.[ix]

Przyznanie przez ONZ państwowości Palestynie (rezolucja 43/177 oraz A/RES/67/19) podczas gdy terytoria kraju znajdują się pod okupacją innych sił, nie jest jedynie Palestyńskim wyjątkiem. ONZ zaakceptowało Kongo jako swojego członka podczas gdy władzę sprawowali tam jeszcze Belgowie, podobnie jak i Gwineę Bissau w roku 1974 gdy władzę nad jej terytoriami sprawowali Portugalczycy.[x]  

Palestyna, pod różnymi nazwami, jest także stowarzyszona z innymi organizacjami międzynarodowymi. W większości wypadków występuje w nich pod nazwą Organizacji Wyzwolenia Palestyny, Palestyńskiego Zgromadzenia Narodowego lub Palestyny z niedookreślonym statusem. Należy jednak zauważyć, że od początku uczestnictwa w Lidze Arabskiej oraz Islamskiej Organizacji Współpracy, Palestyna występuje w nich jako Państwo Palestyńskie (State of Palestine). Taki status posiada też aktualnie w UNESCO oraz ONZ.

Wielu badaczy argumentuje, iż akt z 1988 roku oraz jego rozpoznanie przez społeczność międzynarodową, były jedynie rozpoznaniem sytuacji faktycznej, która i tak istniała już od rozpadu Imperium Osmańskiego po I Wojnie Światowej. Należy nadmienić przy tym, iż według większości szkół prawa międzynarodowego uznanie państwa ma zawsze charakter deklaratywny, nie konstytutywny. Według tej argumentacji, Imperium Osmańskie przestając istnieć traciło swoją suwerenność, a przejmowały ją narody zamieszkujące dane terytoria. Na ów fakt powołał się Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (MTS) przy wydawaniu w roku 2004 opinii na temat nielegalności muru separacyjnego stawianego przez Izraelczyków na granicy z Zachodnim Brzegiem. Trybunał uznał, iż Palestyńczycy mają prawo do samostanowienia, ponieważ samostanowienie było głównym założeniem i aspiracją prawa międzynarodowego od czasu rozpadu Imperium Osmańskiego.[xi] W tym ujęciu, mandat Brytyjski nad Palestyną w latach 1922 – 1948 nie rościł sobie praw do tego terytorium, a jedynie sprawował nad nim nadzór co odróżniało system mandatowy od kolonialnego. Badając artykuł 22 Traktatu Wersalskiego, MTS, we wspominanej już opinii, zauważa, że ostatecznym celem systemu mandatowego było doprowadzenie do stanu samostanowienia i niezależności ludów objętych mandatami.[xii] Na ten sam artykuł powoływało się także Palestyńskie Zgromadzenie Narodowe zauważając w Deklaracji Niepodległości z 1988 roku, iż „społeczność międzynarodowa, w artykule 22 Traktatu Wersalskiego z 1919 roku (…) rozpoznała prawo Palestyńskich Arabów do wolności i niezależności, nie odróżniając ich od innych ludów Arabskich uwolnionych z pod władzy Imperium Osmańskiego”[xiii] Ponadto należy zauważyć, iż w okresie mandatowym, Palestyna jako osobna jednostka systemu międzynarodowego była stroną umów międzynarodowych rejestrowanych w Lidze Narodów. Między innymi, była jedną ze stron Międzynarodowego Porozumienia dla Ustanowienia Międzynarodowego Biura Wiadomości o Szarańczy, zawartego w 1926 roku w Damaszku. Co ważne, przy deliberacjach nad państwowością Palestyny, stronami tego porozumienia były jedynie „strony państwa.”[xiv] Palestyna była także stroną wielu umów bilateralnych: umowy o wzajemnym wykonywaniu wyroków z Egiptem, traktatów o wymianie poczty ze Szwajcarią, Włochami, Grecją i Francją.[xv] Najważniejszym porozumieniem z perspektywy rozróżnienia władzy mandatowej od władzy suwerennej pozostającej w rękach Palestyńczyków był traktat zawarty w roku 1922 pomiędzy Pocztą Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej a Pocztą Palestyny. Traktat ten dotyczył wymiany pieniędzy i został zarejestrowany w Lidze Narodów, co pokazuje, iż sama Wielka Brytania posiadająca mandat nad terenami Palestyny nie domagała się uznania swojej suwerennej władzy, rozgraniczając swoje posiadłości terenowe od mandatów. Mimo iż Palestyna nie posiadała w tym czasie ius legationis, gdyż w relacjach zewnętrznych reprezentowała ją Wielka Brytania, to niewątpliwie posiadała ius tractatum rozpoznawane przez inne kraje. 

Idąc tropem argumentacji o nieprzerwanej suwerenności Palestyńczyków na terenie Palestyny od czasu rozpadu Imperium Osmańskiego, należy pamiętać o kilku historycznych punktach spornych. Po pierwsze od 1948 roku tereny włączone do Izraela  pozostają pod władzą suwerennego i niepodległego państwa żydowskiego. Ponadto Strefa Gazy w latach 1948 – 1967 była kontrolowana przez Egipt, choć ten nie rościł sobie praw aneksji terytorium na stałe i uznawał prawo Palestyńczyków do tych terenów. Inaczej było z Zachodnim Brzegiem, który został włączony do Jordańskiego Królestwa Haszymidzkiego króla Abd Allaha decyzją parlamentu w Ammanie z roku 1950. Dopiero w lipcu 1988 roku Król Jordanii oficjalnie zrzekł się wszelkich pretensji do Zachodniego Brzegu Jordanu.

Faktem pozostaje natomiast, że od kiedy Izraelczycy rozpoczęli okupację Zachodniego Brzegu oraz Strefy Gazy, czyli od roku 1967 i wygranej wojny sześciodniowej, nigdy nie podnosili oni możliwości aneksji tych terenów do swojego państwa. Takie działanie Izraela podyktowane jest względami demograficznymi – aneksja tych terenów, przy uwzględnieniu przyrostu naturalnego wśród Palestyńczyków skutkowałaby odwróceniem proporcji narodowościowych w Izraelu na korzyść Arabów. Ponadto, zasady prawa międzynarodowego stanowią, iż państwo okupujące dane terytoria nie posiada praw należnych suwerenowi, a jedynie tymczasowe prawo do administrowania danymi terenami.[xvi] Poza nielegalną akcją budowy osiedli żydowskich na Zachodnim Brzegu, oficjalnie, Izrael nie rości więc pretensji do posiadania suwerennej władzy nad tym terytorium, kontroluje jedynie teren poprzez działania wojskowe.

Wielu badaczy prawa międzynarodowego[xvii] podkreśla fakt, iż  jeżeli terytorium zagarnięte jest poprzez wojskową okupację, jak ma to miejsce w Palestynie, wtedy, z perspektywy prawno-międzynarodowej suwerenna władza okupowanych terytoriów nie zostaje w żaden sposób ograniczona ani zastąpiona przez władze agresora. Stanowisko to pokrywa się z zasadą, którą przyjęto w stosunkach międzynarodowych po roku 1928 w związku z podpisaniem paktu Brianda Kelloga[xviii]. Pakt ten uznaje wojnę za działanie bezprawne, a co za tym idzie, wszelkie zdobycze terytorialne zagarnięte w wyniku działań zbrojnych nie przechodzą pod suwerenną władzę okupanta. Taka sytuacja prawno-międzynarodowa pozwala miedzy innymi na tworzenie rządów na uchodźctwie, które oficjalnie sprawują suwerenną władzę nad swoimi krajami, pomimo okupacji ich terytoriów przez inne państwa (przykład Polski podczas II Wojny Światowej). Sama nazwa terenów Palestyny czyli „tereny okupowane” która pojawia się po raz pierwszy w Rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ  nr 242[xix] w roku 1967, pokazuje, iż społeczność międzynarodowa, uznaje status obecności Izraela na terenach palestyńskich jako wojskowego okupanta. Taką kwalifikację obecności Izraela potwierdził także MTS w swojej opinii na temat nielegalności bariery oddzielającej Izrael od Zachodniego Brzegu stwierdza on, że „Wszystkie te tereny [Zachodni Brzeg + Strefa Gazy] pozostają terenami okupowanymi a Izrael wciąż posiada status siły okupującej.”[xx]

Mimo, iż ani Izrael ani Stany Zjednoczone oficjalnie nie uznają Palestyny za państwo oraz zwalczają wszelkie dyplomatyczne inicjatywy związane z uznaniem palestyńskiej państwowości to śledząc niektóre praktyczne działania władz z Tel Avivu można wysnuć odwrotne wnioski. Porozumienia Oslo I podpisane w 1993 roku pomiędzy premierem Izraela Icchakiem Rabinem a przewodniczącym Organizacji Wyzwolenia Palestyny Yasserem Arafatem, oprócz tego że ustanawiało Autonomię Palestyńską na terytoriach okupowanych zawierało także deklarację ze strony Palestyńczyków o rozpoznaniu państwa Izrael. Rozpoznanie państwa w prawie międzynarodowym to akt, którego podejmować może się jedynie inne państwo, tak więc jeżeli premier Izraela nalegał na rozpoznanie przez Palestyńczyków jego państwa, sam po części forsował przyznanie państwowości Palestynie.[xxi] Porozumienia Oslo I i Oslo II, precyzowały także kalendarz dalszych kroków na drodze do uzyskania niezależności przez Palestyńczyków z pięcioletnim terminem który strona Palestyńska uznała za ostateczną datę ogłoszenia państwowości. W świetle tych ustaleń można postawić tezę, iż Palestyna jest od chwili podpisania umów z Oslo państwem in statu nascendi,  którego okresem przejściowym jest Autonomia Palestyńska.

Nie

W najnowszych badaniach nad państwowością, pojawiają się stanowiska dodające do katalogu zaprezentowanego w konwencji z Montevideo pewne niezbędne prerekwizyty. Według badaczy z tego nurtu[xxii] centralną kwestią przy uznawaniu państwowości jest sprawa niezależności danej jednostki polityczno-geograficznej. Niezależność ta wyraża się w posiadaniu legalnej władzy nad danym terytorium oraz możliwością samodzielnego działania w ramach prawa międzynarodowego bez bezpośredniego wpływu czy podporządkowania innemu państwu lub grupie państw. Profesor James Crawford, w jednej ze swoich prac,[xxiii] dookreśla dwa przymioty ów niezależności. Pierwszym z nich, który odnajdujemy w przykładzie Autonomii Palestyńskiej, jest występowanie określonej zorganizowanej wspólnoty na danym terytorium oddzielonym jasno od innych ziem. Drugi przymiot wymieniany przez Crawforda jest jednak co najmniej problematyczny w wypadku Palestyny. Jest nim brak zewnętrznej siły, drugiego państwa, które rozszerza swoją władzę na dane terytoria. Po porozumieniach z Oslo Palestyna (w praktyce dziś odnosi się to jedynie do Zachodniego Brzegu) została podzielona na 3 strefy, strefę A zarządzaną jedynie przez Autonomię Palestyńską, strefę B zarządzaną przy współpracy Autonomii i wojska Izraelskiego oraz strefę C administrowaną i zarządzaną przez Izrael. Władza Izraela rozciąga się zatem na największą terytorialnie strefę C oraz częściowo strefę B. W wypadku Strefy Gazy natomiast, od całkowitego wycofania się wojsk Izraelskich w 2005 roku, zostaje ona pod wyłączną władzą Palestyńczyków.      

Odnosząc się do teorii politycznych traktujących o państwowości, należy także rozważyć stanowisko Maxa Weberra, które leży u podstaw współczesnej definicji państwa. Według niego państwo jest to instytucja, która ma wyłączne prawo do posługiwania się siłą w obrębie danego terytorium.[xxiv] O ile nawet wykluczymy problem władzy wojskowej Izraela w strefach C oraz B i skupimy się jedynie na strefie A Zachodniego Brzegu oraz Strefie Gazy, jest to nadal kwestia problematyczna. Po pierwsze należy zwrócić uwagę na rozłam w łonie palestyńskiej władzy. W roku 2006 wybory do Palestyńskiej Rady Ustawodawczej wygrał radykalny Hamas, który ze względu na presję międzynarodową stworzył jednak rząd jedności wraz z umiarkowanym Fatahem. Po tarciach w łonie koalicji w roku 2007 Hamas oznajmił utworzenie swojego rządu nad terytorium Strefy Gazy, zaś w odpowiedzi na to Fatah z Prezydentem Muhammadem Abbasem na czele utworzył swój rząd na Zachodnim Brzegu. Rząd Hamasu nie zostały uznany przez znaczącą część wspólnoty międzynarodowej ze względu na to, iż organizacja ta figuruje na liście organizacji terrorystycznych w wielu państwach. Ani Stany Zjednoczone ani Unia Europejska nie uznały rządu Hamasu za legalny, mimo, iż został on wybrany w wolnych, demokratycznych wyborach. Należy jednak zauważyć, że prawie wszystkie znaczące kraje regionu, Egipt, Turcja czy Arabia Saudyjska, uznały rządy Hamasu w Strefie Gazy, a ponadto popierały je politycznie, chociażby poprzez wizyty kilkunastu premierów państw Arabskich w Gazie podczas konfliktu z Izraelem w listopadzie 2012 roku. Analitycy zwracają uwagę na proces „dehamasyzacji” Hamasu, który dąży do przeistoczenia się w siłę polityczną rozpoznawaną na arenie międzynarodowej. Abstrahując jednak od przyszłych implikacji działań Fatahu oraz Hamasu, pozostaje pytanie na ile władze Autonomii Palestyńskiej rezydujące w Ramallah i reprezentujące umiarkowany Fatah, mają jakikolwiek wpływ i władzę nad terytorium Strefy Gazy, którą jednocześnie reprezentują w relacjach zewnętrznych, chociażby na forum ONZ. Ponadto pojawia się także kwestia podnoszona częstokroć przez Izrael w toku rozmów pokojowych, czyli problem grup terrorystycznych operujących na terytorium Palestyny, niezależnych i niekontrolowanych przez władze Autonomii Palestyńskiej ze względu na brak efektywnego aparatu. 

Co najmniej problematyczna wydaje się także sprawa wielości deklaracji na temat niepodległości Palestyny jakie przedstawiali Palestyńczycy. Palestyńska Deklaracja Niepodległości z roku 1988 nie była ani pierwszym ani ostatnim oświadczeniem dotyczącym kwestii niepodległości i samostanowienia wydanym przez władze Palestyńskie. W roku 1948 na terytorium Gazy został ustanowiony Rząd dla Całej Palestyny (APG)[xxv], który ogłosił deklaracje niepodległości państwa palestyńskiego na terenie całego byłego mandatu Palestyny ze stolicą w Jerozolimie. Ostatnia z takich proklamacji miała miejsce w roku 2009, kiedy to jedna z radykalnych islamistycznych organizacji ogłosiła powstanie Islamskiego Emiratu Arabskiego na terenie Strefy Gazy pod rządami Hamasu.[xxvi] 

Wspomniana już zależność zapisana w porozumieniach z Oslo, dotycząca przymusu współpracy przy rozwiązywaniu konfliktu Palestyńsko-Izraelskiego, jest jednym z argumentów przytaczanych dla obalenia mocy wiążącej unilateralnych posunięć Palestyńczyków po 1995 roku (takich jak chociażby pomysł zmiany statusu w ONZ). Przy tak postawionym zagadnieniu należy jednak pamiętać, że to Izrael zerwał postanowienia bilateralnych negocjacji. Premier Izraela Ariel Szaron stojąc na czele rządu prawicowego Likudu podjął jeszcze w 2003 decyzję o jednostronnym wyjściu sił Izraela z terytoriów Strefy Gazy, co miało miejsce do końca 2005 roku. Następnie, aby poprzeć politykę unilateralnego określenia granic Izraela bez konsultacji czy negocjacji z Palestyńczykami (stojącą w sprzeczności z ustaleniami z Oslo), stworzył partię Kadima, która w praktyce miała być zapleczem politycznym dla realizacji ów planów. Kadima wygrała wybory do Knesetu w roku 2006, zaś następca Szarona, Ehmud Olmert kontynuował politykę poprzednika, między innymi ustalając granicę Izraela poprzez stawianie muru separacyjnego, uznanego przez MTS za nielegalny. Ponad to od roku 2009 kiedy Beniamin Netanjahu stanął na czele prawicowej koalicji rządowej, kontynuowany jest nielegalny proces rozbudowy osiedli żydowskich na terytoriach okupowanych, stojący w sprzeczności z prawem międzynarodowym, rezolucjami ONZ oraz ustaleniami z Oslo. Ze względu na nieprzestrzeganie ustaleń z Oslo przez obie strony, należy zadać pytanie o ich dalszą moc wiążącą. Według Konwencji Wiedeńskiej z 1969 roku możliwe jest wygaśnięcie traktu ze względu na istotne naruszenie umowy przez jedną ze stron.[xxvii] W wypadku porozumień z Oslo niewątpliwie nastąpiło takie naruszenie, głównie ze strony Izraelskiej, ale także Palestyńskiej. Niemniej zastosowanie reguł Konwencji Wiedeńskiej wydaje się być mało prawdopodobne w tym wypadku. Izrael oficjalnie nie uznaje państwowości Palestyny zaś Konwencja reguluje jedynie umowy zawarte pomiędzy państwami. Same porozumienia z Oslo nie są sformułowane w formie traktatu międzypaństwowego, co nie jest jednak jednoznaczne z tym że Palestyńczycy wyzbywali się oficjalnie swej państwowości. Należy pamiętać, iż ustalenia z Oslo, zawarte pomiędzy przewodniczącym Organizacji Wyzwolenia Palestyny a premierem Izraela tworzyły między innymi Autonomię Palestyńską jako tymczasową jednostkę polityczną. Nie należy  utożsamiać Autonomii Palestyńskiej i Organizacji Wyzwolenia Palestyny (która przejęła nad nią kontrolę) z samym pojęciem państwowości Palestyny. Rzeczona państwowość jest szerszym zagadnieniem, które ma swoje początki w 1988 roku, a według niektórych nawet w latach ’20 XX wieku.      

Ze względu na wątpliwości przy określaniu państwowości Palestyny w świetle prawa międzynarodowego, powstaje także pytanie na ile uznanie 114 państw dla Deklaracji Niepodległości Palestyny było uznaniem de iure, a na ile uznaniem de facto. Wydaje się, że odpowiedź na tak postawione pytanie zależy od metody jaką zastosuje się do analizy problemu. Z jednej strony Palestyna spełniała w 1988 roku warunki Konwencji z Montevideo, z drugiej nie posiadała wielu przymiotów przypisywanych państwowości we współczesnym dyskursie prawno-międzynarodowym. 

Tak, nie, zależy

Po przeanalizowaniu „za” i „przeciw” wydaje się, że pytanie o państwowość Palestyny jest w większym stopniu pytaniem o charakterze politycznym niż prawno-międzynarodowym. Różne podejścia zaaplikowane do tak postawionego problemu dają odmienne rozwiązania. Należy jednak zauważyć, iż ważna z praktycznego punktu widzenia jest ocena i etykieta „państwa” nadana Palestynie przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją A/RES/67/19. Jest ona kluczowa dla sprawy Palestyńskiej ponieważ jest to decyzja największej organizacji międzynarodowej i będzie ona zapewne wiązała się z podobnym rozpoznaniem Palestyny przez organizacje wyspecjalizowane ONZ oraz MTS, który jest głównym organem sądowym ONZ-tu. Wydaje się zatem, że w ślad za rozpoznaniem państwowości palestyńskiej przez ONZ, pójdzie także praktyka innych organizacji, paktów i konwencji międzynarodowych. Jeżeli Palestyńczycy nie ugną się przed presją Izraela oraz Stanów Zjednoczonych i podejmą próbę zostania stroną Statutu Rzymskiego Międzynarodowego Trybunału Karnego lub ponownie zgłoszą chęć partycypacji jako strona w Konwencjach Genewskich z roku 1949, ich zgłoszenia mogą zostać rozpatrzone pozytywnie.    

Bibliografia

Wydawnictwa książkowe:

1. Zdanowski Jerzy, Historia Bliskiego Wschodu w XX wieku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 2010
2. Magda Lorenc, Trzęsienie Zmieni Świętej, konflikt bliskowschodni i próby jego regulacji, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2007     
3. James Crawford, The creation of States in International Law, Oxford University Press, Oxford – New York 2006

Artykuły Naukowe:

1. John Quigley, The Palestine declaration to the International  Criminal Court: The Statehood issue,  w: RUTGERS LAW RECORD, Volume 35 Legal Implications of Operation Cast Lead, Spring 2009.
2. Daniel Benoliel, Ronen Perry, Israel, Palestine and the ICC, Journal of International Law, Vol. 32, p. 73, 2010
3. Dapo Akande, The Jurisdiction of the International Criminal Court over Nationals of Non-Parties: Legal Basis and Limits, Journal of International Criminal Justice (2003),1 (3)
4. Khaled Elgindy, Palestine Goes to the UN, Foreign Affairs, 00157120, SepOct2011, Vol. 90, Issue 5
5. The Question of Palestine and The United Nations, United Nations Department of Public Information, New York 2008
6. W. T. Mallison, Jr. and S. V. Mallison, The Role of International Law in Achieving Justice and Peace in Palestine-Israel, Journal of Palestine Studies, Vol. 3, No. 3 (Spring, 1974), s. 77-87

Artykuły prasowe:

1. Yossi Beilin,  The Debate on a Palestinian State, Time, Vol. 178 Issue 13, s. 30-33
2. Graham Usher, Palestine at the UN, Nation, October 3, 2011, s. 4-5

Dokumenty:

1. Karta Narodów Zjednoczonych
2. Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego
3. Konwencja z Montevideo o prawach i obowiązkach Państw
4. Draft rezolucji Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych  nr A/67/L.28 and Add.1, “Status of Palestine in the United Nations”
5. Rezolucje Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych nr

43/177, 43/233, 3237

1. Rezolucje Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjedonocznych nr 242, 338 oraz 1397

Źródła internetowe:

1. http://unispal.un.org – Portal informacyjny ONZ dotyczący kwestii Palestyny
2. http://www.icrc.org/ihl.nsf – Zbiór prawa międzynarodowego zamieszczony na stronach Międzynarodowego Czerwonego Krzyża
3. http://www.un.org/ – Portal Organizacji Narodów Zjednoczonych