Grzech, Jusuf Idris

Grzech

Yusuf Idris

Wydawnictwo: Smak Słowa

Oprawa: twarda

Ilość stron: 136

Grzech to jedna z najbardziej znanych powieści Jusufa Idrisa – egipskiego autora, wielokrotnie nominowanego do Literackiej Nagrody Nobla. Powstała w 1959 roku powieść opowiada o egipskiej społeczności wiejskiej, żyjącej w okresie schyłku monarchii króla Faruka – czasie, w którym chłopi Egiptu byli „wykorzystywaną masą, otoczoną przez głód, choroby i śmierć ”.[1] Dzieło Idrisa jest zatem swoistą retrospekcją realiów znanych przed rewolucją 1952, która to obaliła monarchiczny ustrój Egiptu.

W okresie monarchii niewielka garstka właścicieli ziemskich posiadała ogromną część ziemi całego kraju. Żyjący w pałacach panowie nie mieli bezpośredniego kontaktu z posiadłością, a tym bardziej z ludźmi na niej pracującymi. Zabierali ogromny procent dochodów, opłacając chłopów głodowymi stawkami.

Grzech przedstawia historię mieszkańców jednego z folwarków przy delcie Nilu. Codzienny rytm życia zostaje zakłócony niezwykłym znaleziskiem – stróż folwarku znajduje u brzegu Nilu martwe niemowlę. Mieszkańcy stają się podejrzliwi i czujni…

Pierwsze oskarżenia padają na grupę przyjezdnych chłopów – migrantów ze skrajnie biednych rejonów zachodu kraju, sezonowo najmowanych do pracy na żyznych ziemiach ujścia Nilu.. Tajemnica śmierci dziecka pogłębia typową dla folwarku atmosferę braku zaufania i podejrzliwości i zaognia jątrzący się od zawsze rozłam pomiędzy fellachami z folwarku a pozbawionymi środków do życia parobkami z zachodu.

Izolacja obu grup nosiła cechy kastowe. Chłopi z folwarku uznawali się za dominującą grupę, postrzegali przy tym przybyszy z zachodu jako masę bez moralności czy rozumu; jako rzędy schylonych na plantacji bawełny postaci.

Folwark rządził się niezachwianymi prawami – biedni imigranci z zachodu byli niczym w oczach miejscowych fellachów; fellachowie nic zaś nie znaczyli w oczach zarządcy; zarządca truchlał w obecności właściciela. Nie było chęci komunikacji czy zrozumienia.

Oryginalny tytuł powieści – Al Haram – oznacza to co zakazane, grzeszne, niedostępne. W poukładany – choć brutalny świat folwarku wkrada się grzech – zabicie noworodka musiało być spowodowane nieczystością jego poczęcia, tego mieszkańcy folwarku byli pewni. Folwark staje się owładnięty strachem i ciekawością. Mężczyźni obserwują twarze kobiet chcąc doszukać się cech, które zdradziłyby nieczystą kobietę. Każdy jest ciekawy jak wygląda ta, która dopuściła się zbrodni, która weszła w strefę haram. Patrzą też na swoich najbliższych – co jeśli to moja córka…? Napięcie powoduje ujawnienie słabości, otworzenie oczu na tabu, które wcześniej okryte były płaszczem codzienności.  

Nieczysta kobieta zostaje wreszcie odnaleziona. Mieszkańcy folwarku stają jednak przed trudnym zadaniem. Bowiem kobieta, w oczach której spodziewali się odkryć zło, okazała się być skrajnie poszkodowana i o krok od śmierci. Jej historia wzrusza, jej cierpienie poraża.

W mieszkańcach folwarku rodzi się świadomość. Oto okazuje się, że każdy ma swoją życiową historię, kaźdy postępuję według podobnej moralności i jest skazany na okrutną walkę o przetrwanie. Ta świadomość łamie dotychczasowe kastowe relacje.

Zdaje się, że według autora Grzechu, źródłem rozłamów w społeczeństwie był nierówny feudalny układ, który nie tylko różnicował, odmawiał dostępu do edukacji czy rozwoju, ale pchał ku pogardzie.

Obcując z książką ma się wrażenie, że autor pokładał wielkie nadzieje w reformach wprowadzonych po rewolucji w 1952 roku. Chłopi, uwięzieni w niewygodnych i niesprawiedliwych układach społecznych, wkraczają w nowe realia. Idris nie opisuje tu jednak rzeczywistości porewolucyjnej. Jednym tylko końcowym zdaniem informuje o zmianach, które mają przewartościować cały kraj.

Grzech Jusufa Idrisa, to niezwykła propozycja dla ambitnego czytelnika – próba przybliżenia trudnej historii Egiptu i kultury arabskiej. Książka została bardzo przyzwoicie wydana przez wydawnictwo Smak Słowa, w ramach arcyciekawej serii Kontynenty.

Uwaga KONKURS – do wygrania egzemplarz „Grzechu”.

Aby wziąć udział należy: 1. Polubić na fanpage na facebooku, 2. Odpowiedzieć na pytanie.

Szczegóły  konkursu na naszym fanpage.

Zapraszamy !

www.facebook.com/Bliski.Wschod.portal


[1] Opina egipskiego historyka Abdel Malek, Anouar (1968).Egypt: Military Society.New York: Random House.s. 61