Muzułmanie w Europie

Książka Muzułmanie w Europie powstała w wyniku badań socjologicznych. Publikacja oddaje glos tak zwanemu „zwykłemu” muzułmaninowi mieszkającemu w Europie. Projekt przeprowadzony przez Nilüfer Göle przeciwstawia się trendom prezentowania muzułmanina, jako kogoś obcego, mającego trudności z przystosowaniem się do rzeczywistości europejskiej.

Badanie miało ambicję przybliżyć odbiorcom odpowiedzi na pytania: co to znaczy być muzułmaninem w Europie? Czy islam jest koherentny z wartościami reprezentowanymi przez Europę i świat Zachodu? W jaki sposób i w jakiej mierze wymagania religijne islamu kształtują obecność muzułmanów w życiu publicznym świeckich społeczeństw? Jaką rolę kultura muzułmańska odgrywa w Europie?

Badanie opisane w wydanej przez Wydawnictwo Karakter książce miało miejsce miedzy 2009 a 2013 rokiem. Badaniu poddana została grupa muzułmanów reprezentujących tak zwaną klasę średnią, miedzy innymi prawników, lekarzy, artystów, studentów czy nauczycieli, w wieku od 19 do 45 lat, mieszkających w 21 europejskich miastach. Zespól badających przeprowadził pogłębione indywidualne wywiady zarówno z samymi muzułmanami, jak i ich niemuzułmańskimi sąsiadami. Wybór osób aktywnych na różnorodnych polach zawodowych nie był przypadkowy – autorka z jednej strony chciała, aby jej rozmówcy reprezentowali szeroki przekrój społeczny, z drugiej strony zamierzała dotrzeć do osób aktywnych i obecnych w sferze publicznej. Udzielający wywiadów muzułmanie mieli również łączyć przywiązanie do własnej tradycji kulturowej z aktywnym uczestnictwem w lokalnej sferze publicznej.

Pytania dotyczyły kwestii kontrowersyjnych, a jednocześnie takich, które są związanie z dzieleniem wspólnej przestrzeni, przykładowe tematy to: budowa meczetów w miastach europejskich, publiczna modlitwa muzułmanów, noszenie przez kobiety chust zakrywających włosy, czy sklepy sprzedające jedzenie halal.

Autorka badań odkryła istnienie nowej euromuzułmańskiej świadomości. Wśród muzułmanów zaangażowanych w życie publiczne w Europie z jednej strony dochodzi do reinterpretacji systemu wartości znanego z rodzimej tradycji muzułmańskiej. Mamy do czynienia z nadawaniem nowych znaczeń, czasem nawet z odrzucaniem niektórych wartości związanych z szariatem, czy z kulturą muzułmańską, jak w przypadku podejścia do cudzołóstwa czy noszenia burki. Z drugiej strony autorka odkrywa, że obecność muzułmanów w konkretnych ośrodkach miejskich doprowadza do tworzenia nowej świadomości również w środowiskach niemuzułmańskich.

Kolejnym spostrzeżeniem Nilüfer Göle jest fakt, że wśród społeczności muzułmańskich okazywanie swojej odrębności kulturowej w przestrzeni publicznej jest rozumiane jako działanie obywatelskie i demokratyczne, nie jako chęć konfrontacji z inną tradycją religijną.  

Autorka wykazuje, że sfera religijna i obywatelska współdziałają, przenikają i przekształcają się wzajemnie. Autorka twierdzi, że islam ma już swoje stałe miejsce w „fabryce europejskiej przestrzeni publicznej”.

Nilüfer Göle jest socjolożką pochodzącą z Turcji. Przez lata pracowała na uniwersytecie Boğaziçi w Stambule. Dziś mieszka w Paryżu, prowadząc badania wśród społeczności muzułmańskich w Europie. Jest zainteresowania kwestią tworzenia się nowej tożsamości w środowiskach muzułmańskich.



Nie można dodawać kometarzy.